Rola białka w organizmie
Funkcje białka w organizmie
-
Budowa i regeneracja tkanek: Białka są podstawowym budulcem mięśni, skóry, włosów i paznokci.
-
Transport i magazynowanie substancji: Białka, takie jak hemoglobina, transportują tlen w krwi.
-
Regulacja: Białko reguluje przemianę materii, prawidłowy przebieg procesów życiowych oraz zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej.
-
Reakcje biochemiczne: Enzymy są białkami, które przyspieszają reakcje chemiczne w organizmie.
-
Ochrona i odporność: Przeciwciała, które chronią nas przed infekcjami, są białkami.
Dlaczego warto spożywać produkty bogate w białko?
Produkty bogate w białko są ważne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. W diecie, której celem jest dostarczanie zbilansowanych posiłków, białko odgrywa szczególną rolę. Dlaczego?
-
Odbudowa mięśni: Dla osób aktywnych fizycznie białko pomaga w regeneracji i budowie mięśni.
-
Kontrola wagi: Białko daje uczucie sytości, co pomaga w kontroli apetytu i utrzymaniu zdrowej wagi.
-
Metabolizm: Białko zwiększa termogenezę, co może przyspieszać metabolizm.
Zalecana dzienna podaż białka różni się w zależności od wielu czynników:
-
zapotrzebowania energetycznego,
-
stanu fizjologicznego (np. choroby, ciąży, karmienia piersią),
-
wieku,
-
masy ciała,
-
aktywności fizycznej.
Większe zapotrzebowanie na białko mają kobiety podczas ciąży, aby zaspokoić potrzeby rozwijającego się płodu, oraz kobiety karmiące piersią, by zapewnić odpowiednią jakość pokarmu. Zwiększona podaż białka jest również ważna w okresie rozwoju i dojrzewania, a także podczas rekonwalescencji po chorobie. Sportowcy również potrzebują więcej białka, które jest niezbędne do budowy i regeneracji masy mięśniowej.
Niedobór białka w diecie może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak:
-
obniżenie odporności z powodu niedoboru przeciwciał,
-
zaburzenia krzepliwości krwi,
-
osłabienie włosów, skóry i paznokci,
-
złe samopoczucie i problemy z koncentracją,
-
bóle mięśni i stawów,
-
w skrajnych przypadkach niedożywienie białkowo-energetyczne.
Wartość odżywcza produktów bogatych w białko
Wartość odżywcza produktów białkowych jest bardzo wysoka. Oprócz białka, często dostarczają one także witamin, minerałów i zdrowych tłuszczów. Odpowiednie dobranie produktów bogatych w białko może znacząco podnieść wartość odżywczą diety, zapewniając wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, składa się z aminokwasów. Ich struktura w białku odzwierzęcym ma bardzo podobną budowę do ludzkich komórek. Z tego względu proteiny pochodzenia zwierzęcego nazywane są białkiem pełnowartościowym. Białko to można znaleźć głównie w mięsie, rybach, jajach, mleku i produktach nabiałowych.
Natomiast w białku roślinnym proporcje aminokwasów są zaburzone z uwagi na obecność w ich budowie aminokwasów ograniczających oraz dużą zawartość błonnika. Powoduje to utrudnione wchłanianie i niecałkowite wykorzystanie spożytego białka. Ważne jest, aby w sytuacji spożywania jedynie samych roślinnych produktów białkowych komponować posiłek tak, by uzyskać komplet aminokwasów egzogennych, tj. takich, które należy dostarczyć do organizmu wraz z pokarmem. Źródła białka roślinnego to np. nasiona roślin strączkowych, tofu czy orzechy.
Sprawdź, ile białka mają dane produkty
Produkty pochodzenia zwierzęcego
Produkt | Zawartość białka (g/100g) |
---|---|
Pierś z kurczaka | 21,6 |
Schab wieprzowy (bez kości) | 21 |
Sznycel cielęcy | 20,6 |
Wątróbka wieprzowa | 20,3 |
Polędwica wieprzowa | 20,2 |
Pierś z kaczki (bez skóry) | 20 |
Pierś z indyka (bez skóry) | 19,3 |
Jaja | 13 |
Ser cheddar pełnotłusty | 27,2 |
Ser gouda tłusty | 25,2 |
Ser camembert pełnotłusty | 21,5 |
Twaróg tłusty | 17,8 |
Krewetki | 27 |
Tuńczyk | 23,7 |
Łosoś wędzony | 21,6 |
Makrela wędzona | 20,7 |
Halibut | 20,2 |
Łosoś świeży | 20 |
Szprot wędzony | 19 |
Dorsz świeży | 17,8 |
Produkty pochodzenia zwierzęcego
Produkt | Zawartość białka (g/100g) |
---|---|
Soczewica | 25 |
Nasiona słonecznika | 24,4 |
Nasiona grochu | 23,8 |
Nasiona fasoli czerwonej | 23 |
Nasiona fasoli białej | 21,4 |
Ciecierzyca | 20 |
Groszek zielony | 6,4 |
Pszenica | 12,2 |
Jęczmień | 11,9 |
Owies | 11,8 |
Żyto | 11 |
Kukurydza | 9,5 |
Pistacje | 20,6 |
Migdały | 20 |
Orzechy nerkowca | 18 |
Orzechy włoskie | 15,2 |
Orzeszki laskowe | 15 |
Orzeszki pini | 14 |
Orzechy brazylijskie | 14 |
Orzechy arachidowe | 13,7 |
Orzechy pekan | 9 |
Orzechy macadamia | 8 |
Wpływ produktów bogatych w białko na zdrowie
Spożywanie produktów bogatych w białko ma wiele korzyści zdrowotnych. Należy jednak pamiętać, że dieta bogatobiałkowa może także negatywnie wpływać na zdrowie. Dlatego tak kluczowe jest, aby spożywać właściwą ilość białka, nieprzekraczającą realnego zapotrzebowania. W przypadku zbyt wysokiego poziomu tego makroskładnika, nadmiar białka będzie wydalany z organizmu, a praca nerek i wątroby zostanie zaburzona.
Przeciwskazania do spożywania produktów bogatobiałkowych:
-
choroby wątroby,
-
kamica pęcherzyka żółciowego,
-
choroby nerek (np. niewydolność nerek),
-
choroby układu moczowego,
-
cukrzyca typu 2,
-
dna moczanowa.
Podsumowanie
Białko jest niezbędnym składnikiem diety, pełniącym wiele kluczowych funkcji w organizmie. Produkty bogate w białko są ważne nie tylko dla osób aktywnych fizycznie, ale dla każdego, kto pragnie zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Wartościowa i racjonalna dieta, w tym catering dietetyczny, powinna zawierać odpowiednią ilość białka, aby zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Białko należy spożywać w odpowiednich ilościach, ponieważ za mała, jak i za duża podaż białka może przyczynić się do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dzięki diecie pudełkowej możesz mieć pewność, że Twoje posiłki są zbilansowane i bogate w białko, co przyczyni się do poprawy Twojego zdrowia i jakości życia.
Czy chcesz dowiedzieć się więcej o diecie bogatej w białko? Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak catering dietetyczny może pomóc Ci osiągnąć Twoje cele zdrowotne!
Zobacz nasze diety
Masz pytania?